PRACOWNICZE PLANY KAPITAŁOWE DLA NASZEGO DOBRA

MIESIĘCZNIK „NOWE PAŃSTWO” – MARZEC 2019

Niedawna konferencja „Nowy impuls dla rozwoju: PPK a strategia rynku kapitałowego” zgromadziła pracodawców, środowiska rynku finansowego oraz przedstawicieli środowiska naukowego. Wszystkie te gremia są zainteresowane skutkami wprowadzenia ustawy o Pracowniczych Planach Kapitałowych, która w listopadzie 2018 roku została podpisana przez prezydenta RP. Powstała ona jako odpowiedź na zasygnalizowany w Strategii na Rzecz Odpowiedzialnego Rozwoju postulat zwiększenia stopy oszczędności Polaków. W 2017 roku wyniosła ona bowiem w Polsce 4,36 proc., podczas gdy średnio w UE ukształtowała się na poziomie 10 proc. W naszym kraju występuje więc niedostatek oszczędności prywatnych gospodarstw domowych. Wprowadzony przez obecny rząd program dodatkowego i dobrowolnego oszczędzania na emeryturę ma sprawić, że to świadczenie statystycznego obywatela zwiększy się z około 30–40 proc. do około 40–60 proc. ostatniej pensji.

Już w pierwszej prezentacji konferencyjnej Mariusz Więckowski zwrócił uwagę, że program PPK ma szansę nie tylko polepszyć dobrobyt Polaków, lecz także przyczynić się do znaczącego rozwoju rynku kapitałowego w Polsce. Ma to nastąpić w ścisłym związku ze Strategią Rozwoju Rynku Kapitałowego (SRRK), będącej immanentną częścią Strategii na rzecz Odpowiedzialnego Rozwoju. Zgodnie z nią nieodzowne jest „zidentyfikowanie niezbędnych zmian instytucjonalnych i regulacyjnych, skutkujących wzrostem znaczenia finansowania udziałowego oraz emisji instrumentów dłużnych w polskiej gospodarce”. W następnej kolejności przeprowadzono panel dyskusyjny poświęcony tejże strategii. Paneliści w swoich wypowiedziach zwrócili uwagę, że w implementacji SRRK niezbędne będzie umocnienie zaufania, które zostało nadwyrężone po operacji, uszczuplającej aktywa Otwartych Funduszy Emerytalnych oraz po tzw. aferze KNF. Profesor Dyl przypomniał, że w Komisji Nadzoru Finansowego powstał po zmianie statutu Departament Rozwoju Rynku Finansowego, który jest sygnałem tego, że nadzorcy zależy na stymulacji rozwoju rynku kapitałowego. Piotr Biernacki przedstawił jednak w tym kontekście bardziej pesymistyczne stanowisko. Odwołując się do demontażu systemu OFE, zaznaczył, że odbudowa zaufania będzie trwała latami. Powrót zaufania do rynku kapitałowego ze strony inwestorów i emitentów uzależnił od sprawnej egzekucji przepisów sankcyjnych przez regulatora („sankcje administracyjne po tygodniach, a nie po latach”) oraz stabilności przepisów. W nawiązaniu do właśnie procedowanej ustawy o odpowiedzialności podmiotów zbiorowych wyraził obawę, że jej kontrowersyjne zapisy mogą przyczynić się do delistingu spółek, notowanych obecnie na polskiej giełdzie. Mecenas Zapała stwierdził, że podstawowym problemem, jeśli chodzi o implementację strategii rynku kapitałowego, jest niechęć ludzi do oszczędzania. W tym obszarze, jego zdaniem, jest duże pole do poprawy, która może nastąpić na skutek jeszcze bardziej intensywnej edukacji finansowej. Z kolei Marcin Obroniecki powodzenie SRRK uzależnił od pogodzenia interesów nadzorcy i inwestorów, efektywnego nakładania kar na uczestników rynku oraz transparentności i przejrzystości produktów finansowych.

Konferencję zakończył panel dyskusyjny „PPK 2019 – scenariusz uruchamiania”. Paweł Borys w ślad za opublikowanym przez IZFiA raportem zaakcentował, że Polska potrzebuje długoterminowych oszczędności, by wzmocnić bazę finansowania prywatnego sektora przedsiębiorstw w Polsce oraz by finansować inwestycje infrastrukturalne. Przewodniczący KNF z kolei odniósł się do pojawiających się pytań, jak będzie wyglądał nadzór nad PPK. Ma on mieć według niego charakter scentralizowany i być skoncentrowany na przedmiotowych produktach. Następnie Dorota Dula w swojej wypowiedzi podkreśliła, że bardzo istotne przy implementacji PPK w firmach są szkolenia przedsiębiorców. Niejako w imieniu osób prowadzących działalność gospodarczą w Polsce zaznaczyła, że niezwykle istotna w tej kwestii jest jasność przepisów prawa. Katarzyna Przewalska nawiązała natomiast do aspektów praktycznych PPK. Poinformowała, że sukces PPK zależy w dużej mierze od informowania przez pracodawców o korzyściach tego programu. W tym kontekście prof. Krzysztof Jajuga, nawiązując do zaprezentowanej w trakcie konferencji sondy ulicznej na temat PPK (nikła wiedza respondentów na temat PPK), również opowiedział się za lepszą edukacją Polaków w tym zakresie. Dyskusję optymistycznie zakończył Karol Rajewski, przekazując informację o wysokim zainteresowaniu PPK ze strony firm ubezpieczeniowych i emerytalnych.